De 7 essentiële onderdelen van het strategisch ondernemingsplan

Een ondernemingsplan is het fundament van een succesvolle onderneming. Dit document kan op een blauwe maandag op één A4tje worden uitgetypt, maar verstandiger is om te kiezen voor een strategisch ondernemingsplan.

Strategisch ondernemingsplan

Als ondernemerscoach heb ik samen met vele ondernemers aan het strategisch ondernemingsplan gewerkt. Tijdens het opstellen van het plan wordt de ondernemer met alle facetten van zijn of haar bedrijf geconfronteerd en moeten er duidelijke beslissingen genomen worden. Het resultaat is een uitvoerbaar plan waar de ondernemer de komende jaren op kan vertrouwen.

Het strategisch ondernemingsplan van PDB consultants bestaat uit 7 onderdelen. In dit artikel licht ik ze toe.

1. Achtergrondinformatie

Om de koers voor de toekomst te bepalen, is het belangrijk om te kijken waar je vandaan komt. We beginnen daarom bij het verleden en het heden van het bedrijf.

De eerste vraag die beantwoord dient te worden is waarom het ondernemingsplan wordt samengesteld. Bijvoorbeeld op verzoek van de bank, of intern om een juiste weg naar de toekomst te bepalen.

Ook beschrijven we het bedrijfsprofiel. Dit is een overzicht van de belangrijkste kenmerken van het bedrijf: de grootte van het bedrijf, de bedrijfsvorm, de diensten die het levert, enzovoort.

Daarna bekijken we hoe het bedrijf is ontstaan (de historie van het bedrijf) en bespreken we de huidige status (waar het bedrijf zich op dit moment bevindt).

Tot slot beschrijven we de organisatiestructuur. We kijken hoe de organisatie binnen het bedrijf is samengesteld en hoe taken verdeeld worden binnen afdelingen en werknemers.

Achtergrond

2. Missie

In dit onderdeel van het strategisch ondernemingsplan beschrijven we wat het bedrijf doet, waar het voor staat en waarom het dit doet. Gedreven ondernemers starten hun bedrijf vanuit een bepaalde overtuiging: de reden om iedere dag vol energie aan het werk te gaan. Dit noemen we de missie.

Als ondernemer is het goed om te omschrijven wat je doet en/of wat je wilt doen. Zo besef je indirect ook wat je niet wilt doen. Hierdoor ontstaat focus en zorg je er als ondernemer voor dat je niet zomaar overal ja tegen zegt.

Voorbeeld uit de praktijk:
“Ik ben een metaalbedrijf en wil graag (complexe) technische constructies ontwikkelen en vervaardigen”

3. Visie

Succesvolle ondernemers werken vanuit een visie. Een punt aan de horizon waar naartoe gewerkt wordt. In dit onderdeel bespreken we waar het bedrijf nu staat en waar we in de toekomst wensen te staan.

Door te bepalen waar je naartoe wilt met je bedrijf, schep je duidelijkheid in de organisatie. Dit leidt tot een doelgerichte aanpak waarbij alle neuzen dezelfde kant op staan en iedereen weet waar we het voor doen.

Voorbeeld uit de praktijk:
“Ik heb een bedrijf met een omzet van € 2.500.000,- en 17 medewerkers en ik wil in 5 jaar uitgroeien naar een omzet van € 3.500.000,- en 24 medewerkers.”

Visie

4. Kernwaarden

Je kunt als bedrijf niet overal goed in zijn en dat moet je ook helemaal niet willen. Iemand die goed is in alles, is eigenlijk nergens goed in.

Het is goed om de kracht van het bedrijf te onderkennen en daarom is het verstandig om die kernwaarden van het bedrijf te omschrijven. Waar ben je goed in als bedrijf? Wat zijn de sterke punten van het bedrijf? Wat zijn de normen en waarden binnen de organisatie?

Kortom: wat zijn de kernwaarden van jouw bedrijf? Dat is je voordeel ten opzichte van je concurrentie en de reden dat klanten voor jou kiezen.

5. Doelstellingen

Als ondernemer is het verstandig om de doelstellingen van het bedrijf te bepalen. In feite zijn dit de piketpalen die je uitzet om je uiteindelijke visie te realiseren.

Bij het bepalen van de doelstellingen, kun je je op verschillende facetten richten. Ik zal er hier acht benoemen:

Maatschappelijke betrokkenheid

Het is belangrijk dat je je als ondernemer beseft dat je een maatschappelijke functie vervult en dus een rol speelt in het maatschappelijk proces.

Voorbeeld doelstelling:
Het bewust omgaan met energie en het scheiden van afvalstromen.

Medewerkers

Samen met je medewerkers vorm je een team en met dit team worden de bedrijfsprocessen uitgevoerd. De kwaliteit van de medewerkers is hierbij van groot belang voor het uiteindelijke resultaat.

Voorbeeld doelstelling:
De ondernemer kiest voor goed opgeleide werknemers die uitstekend in het huidige team passen.

Kwaliteit

Wat zijn de kwaliteiten die je als bedrijf wilt nastreven? Of: wat zijn de kwaliteiten die je in huis haalt?

Voorbeeld doelstelling:
Een bedrijf besluit te werken via de ISO-normering.

Markten

Op welke markten wil het bedrijf actief zijn? Zoals het aan te raden is om je als bedrijf op bepaalde kernwaarden te focussen, is het ook verstandig om je niet op elke markt te storten.

Voorbeeld doelstelling:
Een bedrijf in de pluimvee sector concentreert zich enkel en alleen op deze sector terwijl ook in andere sectoren, zoals de varkenssector, kansen liggen.

Producten en diensten

Ook is het verstandig om de producten of diensten die het bedrijf aanbiedt te specificeren. Welke producten en/of diensten wil een bedrijf aanbieden en waarom?

Voorbeeld doelstelling:
Een bedrijf besluit bepaalde producten te maken voor specifieke afnemers en verleent geen service.

Productie

Hoe is de productie momenteel georganiseerd? Wat wordt er geproduceerd en op welke manier? Is de productie erop ingericht om de beoogde groei aan te kunnen?

Voorbeeld doelstelling:
De productie toereikend maken voor de verwachte groei van het bedrijf.

Inkoop

Zijn de inkoopmogelijkheden voor de toekomst zeker gesteld?

Voorbeeld doelstelling:
Een onderneming haalt goederen uit de Verenigde Staten. Ondanks de koers van de dollar en de Amerikaanse politiek moet de inkoop gegarandeerd blijven.

Omzet en toegevoegde waarde

De inschatting van de toekomstige omzetten en toegevoegde waarde kan dienen als leidraad voor de ontwikkeling van het bedrijf.

Voorbeeld doelstelling:
Op basis van de inschatting van toekomstige omzetten kan de ondernemer beslissingen nemen in het te volgen beleid.

doelstellingen

6. Strategie

Nu de basis is gelegd voor het ondernemingsplan en duidelijkheid is verkregen over de missie, visie, kernwaarden en doelstellingen van het bedrijf, kan de ondernemer zich focussen op de strategie om zijn doelstellingen te realiseren

Analyse en toekomstbeeld

Probeer een duidelijk beeld te krijgen hoe de toekomst van het bedrijf er uit gaat zien in relatie tot de producten en/of diensten die gevoerd worden, de markten waarop men actief is en hoe de productie en inkoop hierbij aansluiten.

Voorbeeld: een ondernemer voorziet een gestage groei van zijn bedrijf in de komende jaren tot wel 50%. Het aanbod producten en diensten zal nauwelijks veranderen maar er zullen wel 2 nieuwe markten betreden worden. Dit betekent uitbreiding van het verkoopteam en uitbreiding van de productiemogelijkheden.

Concurrentieanalyse

Als ondernemer ben je actief in een bepaalde markt. Meestal is dit niet zonder concurrentie en daarom is het goed om een keer alle concurrenten in beeld te brengen. Wanneer het eigen bedrijf geplaatst wordt naast alle concurrenten en getoetst wordt op ca. 30 relevante punten, krijgt de ondernemer een juist beeld van zijn eigen positie in de markt.

Voorbeeld: een ondernemer maakt een concurrentieanalyse en ziet de sterke punten van zijn concurrenten. Hij besluit zijn beleid aan te passen en de focus te verleggen naar zijn minder sterke punten.

Product/markt combinaties

Het is verstandig om de ontwikkelingen in een markt goed te volgen en te besluiten of de producten die je aanbiedt ook in de toekomst zullen passen in de markt.

Voorbeeld: de huidige autofabrieken bieden overwegend benzine- en diesel auto’s aan in de markt. Maar in de toekomst is er wellicht meer vraag naar hybride- en volledig elektrische auto’s. Hierop kunnen bedrijven hun beleid aanpassen.

strategie

7. Beleid

Nu duidelijk is geworden hoe de markt eruit ziet en er in het bedrijf strategische keuzes zijn gemaakt voor de toekomst gaan we over op het uit te voeren beleid.

Ook op het gebied van beleidsvoering kan naar veel verschillende onderdelen worden gekeken. Ik licht de acht belangrijkste uit:

Organisatiebeleid

Eerst wordt er zorgvuldig gekeken naar de organisatie voor de toekomst.

Vragen die beantwoord dienen te worden zijn:

  • Is het huidige organisatiemodel ook geschikt voor de toekomst, of dient er een andere structuur te worden gekozen?
  • Hoe ziet het toekomstige personeelsbestand eruit?
  • Wat worden de overlegstructuren binnen het bedrijf?

Personeelsbeleid

Ook voor het huidige en toekomstige personeel kan een strategie opgesteld worden.

  • Welk personeelsbeleid gaat er gevoerd worden met het oog op de toekomst?
  • Hoe blijven de medewerkers gemotiveerd?
  • Hoe worden de medewerkers verder ontwikkeld?
  • Hoe kunnen we de kennis en vaardigheden in het bedrijf borgen?
  • Welke scholing en opleiding hebben we nodig in het bedrijf?
  • Welke goed opgeleide medewerkers trekken wij aan?

Milieubeleid

In elk bedrijf moet worden nagedacht over het te voeren milieubeleid in relatie tot het overheidsbeleid. Dit betekent veelal energiebesparing en de nadruk op duurzaamheid. Ook moet er voldaan worden aan huidige en toekomstige wet-en regelgeving.

Kwaliteitsbeleid

De huidige trend in de maatschappij is een toename van de eisen op kwaliteitsgebied. De ondernemer moet daarom een keuze maken in het kwaliteitsniveau van het bedrijf.

Veel bedrijven stellen steeds hogere eisen op het gebied van kwaliteit. Dit betekent in de praktijk ook werken volgens functieomschrijvingen en personeelsreglement.

Productbeleid

Het bedrijf moet een duidelijke keuze maken in de te voeren producten en/of diensten. De producten moeten ook in de toekomst passen bij de strategie van het bedrijf.

Prijsbeleid

Om in de diverse markten te kunnen opereren moet per markt een duidelijke prijsstrategie ontwikkeld worden.

Denk hierbij aan:

  • Productprijzen
  • Uurtarieven
  • Betalingsvoorwaarden

Steeds meer wordt gewerkt met aanbestedingen in de semi-overheid en overheid.

Verkoopbeleid

Voor het verkoopbeleid kunnen we de markt splitsen in bestaande klanten en nieuwe klanten. Bij de bestaande markt moet aan klantenbeheer worden gedaan en bij nieuwe klanten dient acquisitie uitgevoerd te worden.

Een strategie kan zijn om bestaande klanten op een zorgvuldige manier te behandelen en regelmatig te bezoeken.

Acquisitie van nieuwe klanten moet op een gerichte manier uitgevoerd worden volgens een duidelijk plan. Ook hier dient een strategie voor bedacht te worden

Marketingbeleid

Marketing is het geheel van maatregelen en instrumenten om de potentiële koper te bewegen tot aankoop. Het is het proces van interesse wekken, het bedrijf bekend maken en een ideale sfeer scheppen om tot zaken te komen.

De ondernemer kiest zijn ideale mix van instrumenten om de markt te bewerken. Er kan gedacht worden aan creatieve vormen van online marketing, maar ook aan traditionele marketing als adverteren en telefonische acquisitie.

Strategisch ondernemingsplan van PDB Consultants

In dit artikel heb ik gepoogd transparant te verwoorden welke onderdelen er in een strategisch ondernemingsplan van PDB Consultants worden opgenomen. Elk onderdeel is compleet afhankelijk van het type onderneming en de missie, visie en doelstellingen van de ondernemer.

Als ondernemerscoach heb ik samen met vele ondernemers het strategisch ondernemingsplan stap voor stap doorlopen en ze zo geholpen aan een ijzersterk en uitvoerbaar plan voor de toekomst. Wil je serieus aan de slag met het realiseren van jouw missie en visie, door een strategisch ondernemingsplan op te stellen? Neem dan vooral contact met me op.

Meer lezen

Personeel aannemen? Let op deze 7 valkuilen!

Personeel aannemen? Let op deze 7 valkuilen!

De Nederlandse economie groeit gestaag door en daar profiteren bijna alle bedrijven van. Er ontstaan daarbij grote personeelstekorten in diverse branches. Heeft jouw bedrijf het ook erg druk en wil je personeel aannemen? Lees dan eerst dit artikel zodat je je bewust bent van de risico’s.

Hoe voorkom je dat de waan van de dag regeert?

Hoe voorkom je dat de waan van de dag regeert?

Wanneer de waan van de dag regeert, verlies je als ondernemer de focus die nodig is om je bedrijf verder te ontwikkelen. In dit artikel leg ik uit wat de waan van de dag is, welke gevolgen het heeft en hoe je het kan voorkomen.

9 tips voor succesvol ondernemen in het MKB

9 tips voor succesvol ondernemen in het MKB

Succesvol ondernemen gaat verder dan een goed idee alleen. In dit artikel zet ik de belangrijkste tips op een rij die ik in mijn jarenlange ervaring als directeur van MKB-bedrijven heb geleerd.